214) Stanisława Kuszelewska-Rayska, KOBIETY

 

Są takie książki, po których przeczytaniu, niełatwo jest napisać chociaż parę mądrych słów. Są takie książki, dzięki którym, możemy poznać przeszłość. Są takie książki, które uczą wrażliwości i pokory... Taką właśnie książką jest powieść Stanisławy Kuszelewskiej-Rayskiej, pt. "Kobiety. Dziwy życia". W tym roku obchodziliśmy 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Nagle na rynku wydawniczym zaczęły pojawiać się książki związane z tym tematem. Bardzo się cieszę z tego powodu, bo wydaje mi się, że wciąż na ten temat mało wiem. A lubię poznawać historię z każdej perspektywy. Tym razem poznaję to z perspektywy kobiety. 

Główne bohaterki książki to młode, zdeterminowane kobiety, które za cel postawiły sobie walkę z Niemcami, o honor ojczyzny i Polaków. Autorka stworzyła portrety kobiet, które stawiły czoła wrogowi, które walczyły z bronią w ręku. Dzielne, mężne, dbające o innych. Portrety hrabiny, praczki, a nawet siostry szarytki. Niestety nie wszystkie przeżyły... Dzięki Stanisławie Kuszelewskiej-Rayskiej poznajemy losy bohaterek narodowych od drukowania ulotek, organizowaniu jedzenia dla powstańców, opatrywania im ran, aż do przenoszenia wiadomości, przechowywania broni i ukrywania Żydów. Są to historie różnych kobiet opisane w tych trudnych, wojennych czasach. Nie są to jednak pełne życiorysy walczących kobiet. Autorka postawiła na ulotność chwili, więc czytelnik spotka się tutaj jedynie z migawkami scen życia codziennego naszych bohaterek. Bywa tak, że historie są jakby w połowie ucięte, niedokończone. Jednakże wszystko składa się na kolaż powstańczych portretów kobiet walczących. Ogromnym plusem tej książki jest szczerość. Autorka nie pisze konkretnie o krwi, o śmierci, ale o kobiecie, która tęskni, płacze i cierpi. A co najważniejsze, ona w ogóle nie myśli o sobie, a o swoim mężu, czy synu, który poszedł walczyć za ojczyznę. Czuć prawdziwe emocje. I właśnie to, czyni "Kobiety" fantastyczną powieścią. 

Przeczytałam tę książkę z wypiekami na twarzy. Momentami musiałam przestać brnąć dalej w tę historię i na chwilę przystopować i zdystansować się. Powieść jest wiarygodna, trafiająca prosto w serce. Zaryzykuję nawet stwierdzenie, że ta oto książka zdecydowanie powinna należeć do kanonu lektur w szkołach! Niech młodzi ludzie zaczną poznawać prawdziwą historię, a nie wyuczać się na pamięć formułek i dat. Dlatego, drodzy Czytelnicy, jeśli jeszcze wahacie się, czy sięgnąć po tę książkę, mówię Wam, że naprawdę warto i przeczytajcie tę powieść koniecznie! "Kobiety" Stanisławy Kuszelewskiej-Rayskiej to autentyczny dokument, dzięki któremu poznamy portrety naszych narodowych bohaterek.

Stanisława Kuszelewska-Rayska (24 XII 1894 - 24 I 1966), pisarka, tłumaczka dzieł Jacka Londona, Aldousa Huxleya, Donna Byrne'a i Harry'ego Sinclaira Lewisa, harcerka, żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej. Jej wydane na uchodźstwie książki "Kobiety" i "Dziwy" są pierwszymi w polskiej prozie autobiograficznymi opowieściami o kobietach konspiracji 1939-1945.

Stanisława Kuszelewska-Rayska, Kobiety. Dziwy życia, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2014, s. 432.

Recenzja bierze udział w wyzwaniu: Polacy nie gęsi, czyli czytajmy polską literaturę II.